Zadie Smith – Yapacak Bir Şey

Koronavirüs pandemisi dünyadan ve insanlardan çok şey götürdü. Ekonomi, özgürlük, sağlık sistemlerinin yetersizliği akla ilk gelenler. Oysa pandeminin insanlara sorduğu çok daha önemli bir soru vardı: “zaman ve hayat nedir?” Zadie Smith, koronavirüs pandemisinin kendisinde hissettirdiği duyguları “Yapacak Bir Şey” isimli eserinde yayınladı. Pandemi, insanları birdenbire bir zaman girdabına soktu. Hayatın olağan ritmi bozuldu. İnsanlar haftalarca evlerine kapandı. Zamansızlıktan şikâyet eden metropol insanları bile ne yapacağını bilemedi. Bu dönemde bunalıma giren, intihar eden, kâbus gören insan sayısı ciddi bir şekilde arttı.

Sıkışık zamanı yönetme konusunda deneyimli olan insanlar, geniş zamanı yönetme konusunda ne kadar beceriksiz olduklarını anladılar. Tüm bunlara rağmen çok az bir kesim ise bunu fırsat olarak değerlendirip bu geniş zamanı çok iyi kullandı. Smith eserinde, bu dönemde, sıradan olayların bile insan psikolojisini nasıl etkilediğini anlatıyor. Zamanın baş edilmesi gereken önemli bir düşman/dost olduğundan bahsediyor. Eserin sonunda ise Smith, siyahî bir vatandaş olan George Floyd’un bir beyaz polis tarafından öldürülmesinden bahsediyor.

Aradan geçen yüzyıllara rağmen beyaz insanın, o sömürgeci ruh, kan ve vahşetten halen arınamamış olması incelenmesi gereken ciddi bir toplumsal/ırksal ruh hastalığı olmalı. Kölelik yasalar ile çok kolay bir şekilde kaldırılmış olmasına rağmen zihinlerden ve ruhlardan bunu kaldırmak için halen çok ciddi bir cerrahi girişime ihtiyaç var. Smith, bu hastalığın koronavirüsten çok daha ölümcül ve bulaşıcı olduğunu, George Floyd’un hazin hikâyesi nezdinde anlatıyor. Smith çok haklı. Sömürgecilik ve kölelik üzerine yapılan tarih araştırmaları, bu faşist tavrın, koronavirüsten çok daha fazla sayıda insanın hayatına mal olduğunu üzücü bir şekilde ispatlamaktadır.

Kitap İncele