Mehmet Rauf, eserlerinde psikolojik incelemelere önemli bir yer ayırır. Kurgularında olay betimlemesine pek girmez. Daha çok karakterlerin, toplumun ve milletin ileri düzeyde psikolojik tahlilini yapar. İlk psikolojik roman olan “Eylül” kitabı da bu incelemeler sonucunda meydana gelir.

Rauf’un 1911 yılında yayınlanan “Genç Kız Kalbi” eseri, İzmir’den İstanbul’a gelen genç bir kızın günlüğünde anlattığı olaylardan oluşur. Roman türündeki bu eserde Rauf, genç bir kızın üzerinden incelemelerini yapar. Olaylara ağırlık verilmeyen eserde psikolojik incelemeler ön plandadır.

Mehmet Rauf’a göre sanattan, edebiyattan ve yaratıcılıktan uzak, sadece hazır olanı tüketen bir birey yok olduğunun bile farkında değildir. Böylesi bireyler, ne yaşadıklarının dahi farkında olmadan, alelade bir hayat yaşamalarına rağmen, hissiyatsızlığın verdiği başıboşlukla mutlu olmasını bilirler. Rauf’a göre en üzücü olan da budur. Bir yokluğu yaşadığının dahi farkında olmamak en büyük elemdir.

Karakterin yaşadıkları üzerinden Rauf, evlilik ilişkilerinin kurulmasında denkliğin öneminden bahseder. Sanatı bilen, üreten, edebi zevki olan hisli bir bireyin bu hislerden mahrum biriyle yapacağı evliliğin ancak hüsranla sonuçlanacağını belirtir. Toplumda sadece erkeklerin söz hakkının olduğu ve karakter uyumuna bakılmadan ve kadına fikri sorulmadan yapılan evliliklerin mutsuz olacağını belirtir. Bunu birçok örnekle de izah eder. Toplumdaki birçok âdetin ıslah edilmesi gerektiğini ifade eder.

Rauf’a göre esas sorun, ülkenin en iyi konumda olduğu belirtilen İstanbul’da bile birçok insanın gelişigüzel ve sanattan mahrum yaşamasıdır. Evliliklerin palas pandıras bir şekilde yapılmasıdır. Kadınlara gereken önemin verilmemesidir. Ülkenin en modern şehri bu şekilde ise ülkenin geri kalanının ne halde olduğunu tasavvur etmemizi ise bize bırakır. Eserde bahsedilen yüksek seciyeli karakterin dahi paraya tamah eden biri olması, Rauf’un bu hicvinde önemli bir yer tutar.

Rauf yer yer meşrutiyeti de eleştirir. Gelişimin ve ilerlemenin engeli olarak görülen yönetimin değişmesi ve meşrutiyetin ilan edilmesine rağmen ülkenin içinde bulunduğu durumdan ve halkın ilerlememesinden memnun olmadığını belirtir. Bunun üzerinden de meşrutiyetin ilan edilme sebebini sorgular.

Mehmet Rauf’un psikolojik karakter ve toplum tahlili gerçekten başarılı olan bu eserinin okunması gerektiğini düşünüyorum.

Eserin Video İncelemesi: