Bilimkurgunun ustası kabul edilen Isaac Asimov, 500’e yakın eser yazmış son derece üretken bir isim. Daha çok bilimkurgu eserleriyle öne çıksa da, hemen her alanda esere sahip. “Ben, Robot” eserinde, konu bağlamı birbirinden farklı olan dokuz robot öyküsü yer alıyor. Öyküler 1940-1950 yılları arasında kaleme alınmış. Bu eserde robotların mekanik aksamları, karmaşık fonksiyonel ve matematiksel terimlerden bahsedilmiyor. Daha çok robotların davranış psikolojisi üzerinde duruluyor. Robotların ahlaki temelleri ne üzerine olmalı? Etik yasalar robotlara nasıl entegre edilmeli? Robotların varoluş amacı ne olmalı? Robotların davranışları hangi algoritmalar ile belirlenmeli? Asimov bu soruları 3 Robot Kanunu ile özetliyor. İşin ilginç yanı Asimov’un 70 küsur sene önce sorduğu bu sorular bugün de soruluyor.

Örneğin otomatik pilotlu bir aracın önüne aniden biri yaşlı, biri genç iki kişi çıktı. Otomatik pilotun yapacağı hamle ile ya araç içindeki yolcu ölecek, ya araç dışındaki yaşlı ya da genç kişi. Kim ölmeli? Otomatik pilot kimin öleceğine hangi ahlaki kurallar ile karar vermeli? Bu gibi ahlaki ve etik sorular, robotların, otomatik pilotların ve algoritmaların temel davranışlarını düzenlemede çok önemli. Yanlış belirlenen kurallar birçok soruna sebep olabilir. Örneğin, “sahibini korumak adına insanları öldürebilirsin” kuralına sahip bir robot insanlığın başına bela olabilir. Tabi sahibi de bu güçle bir krallık rejimi kurmakta gecikmeyecektir.

Geleceğin teknolojisine çok uzak değiliz. Yakında işler çok daha farklı bir boyut kazanacak.