İlber Ortaylı, klasik soruya, “gezerken okuyan” cevabını veren biri olarak yaptığı seyahatlere ait izlenimlerini “İlber Ortaylı Seyahatnamesi” adıyla kitaplaştırmış. Ortaylı’nın altı yabancı dil bilmesi, seyahatler sırasında dikkat ettiği noktalar, yaptığı incelemeler ve değerlendirmelerde kuşkusuz büyük öneme haiz. Çok büyük bir coğrafyaya ait seyahatlerin yer aldığı bu kitabın sizi bir dünya serüvenine çıkardığı aşikâr. Ortaylı izlenimleri arasında, bilim, kültür, sanat, tarihi eser ve doğayı koruma açısından birçok ülkeden geride olduğumuzu üzülerek tespit etmiş. Oysa bir milletin inkişafı, geçmişi kabul, doğayı koruma ve bilim, kültür ve sanata âşık olmaktan geçiyor. Bu hususlarda alacağımız daha çok yol olduğunu görmek beni de üzdü doğrusu.