Gamze ZENGİN, Orhan ZENGİN – Nizâmü’l-Mülk’ün Siyasetnâmesi’nde Değerler Eğitimi

Siyasetnâme, devlet adamlarına siyaset ilmi hakkında bilgi vermek, devlet yönetimine dair tavsiyelerde bulunmak amacıyla yazılmış kitap veya bu kitapların oluşturduğu tür anlamında kullanılan eserleri ifade etmek için kullanılan bir kavramdır. Bu eserlerde genel olarak devlet yönetiminin temel prensipleri, devlet başkanında bulunması gereken özellikler, yönetimde dikkat edilmesi veya kaçınılması gereken durumlar, devlet görevlilerinin tayin ve denetimleri, hazinenin idaresi, devletlerarası ilişkilerde uyulması gereken kurallar, hükümdarın Allah’a ve halka karşı sorumlulukları gibi konular üzerinde durulur. Devrin zihniyet ve inancına göre en ideal, sosyal ve siyasal yönetimin nasıl olması gerektiği, bu amaçlara nasıl ulaşılabileceği gösterilmeye çalışılır. Halkın, toplumun ve devletin durumu ortaya koyularak hükümdarlara hangi tedbirleri almalarının uygun olacağı ve ne türlü ıslahatlara gidilmesi gerektiği konusunda öğütler verilir. Bir yandan da kötü yönetimin, adaletsizliğin ve zulmün zararları anlatılarak ahlâkî olan vurgulanır.

Çalışmamızda incelemiş olduğumuz eser Büyük Selçuklular döneminin meşhur veziri Nizâmü’l-Mülk’ün Siyasetnâme adlı Farsça eseridir. Bu eser, türünün en önemli örneklerinden olması ve Türk-İslam Tarihine kaynaklık etmesi açısından oldukça önemli bir eserdir. Eserde devlet yönetimine dair birçok ilke adalet duygusu merkezinde ele alınırken her bir nasihatin ahlâkî arka planına dikkat çekilmiştir. Bu yönünün fazlası ile eserde kendini belli etmesi, anlatılan hikayelerin değerler eğitimi noktasında kıymet ifade etmesi tarafımızca incelenmeye değer görülmüştür. Eserde değerler eğitimi bağlamında tespit etmiş olduğumuz ahlaki prensipler kavramsal olarak ele alınmakla birlikte Nizâmü’l- Mülk’ün görüşleri çerçevesinde incelenmiştir. İncelenen değerler aynı zamanda Nizâmü’l- Mülk’ün ideal hükümdar prototipinde bulunması gereken özelliklerdir. Bu özellikler hayal edilebilir değil, hayata geçirilmesi mümkün olan erdemlerdir. Eserde örnek olarak anlatılan tarihi şahsiyetler de Nizâmü’l Mülk’ün ideal hükümdar prototipi kadar değerler eğitimi için önemli rol modellerdir. Bu noktada çalışmamızı Din Eğitimi alanına fayda sağlaması ümidi ile takdim etmekteyiz.

Bu çalışmanın her aşamasında tavsiyelerde bulunan ve vaktini ayırma fedakârlığın da bulunarak hiçbir desteğini esirgemeyen değerli tez danışman hocam Yrd. Doç. Dr. Banu GÜRER’e, gerek yüksek lisans ders yılımda, gerek tez dönemimde çalışmama kıymetli düşünceleri ile fayda sağlayan Yrd. Doç. Dr. Ramazan GÜREL’e, eğitim hayatımın lise, üniversite ve yüksek lisans süresi boyunca manevi destek ve dostluklarını esirgemeyen canım arkadaşlarım Ayşe Nuran CANSIZ ve Tuğba BAYRAK’a , doğduğum günden bu yana güven duygusu denilen o muhteşem duygu ile varlıklarını hissettiren, maddi-manevi bir an bile arkama bakma ihtiyacı hissettirmeyen annem Kiraz ve babam Mitat BİLGETEKİN ile kardeşlerime, çalışmamın stres dolu anlarının en güzel tesellileri olan eşim Orhan ZENGİN ve rabbimin emaneti oğlum Muhammed Yahya ZENGİN’e bütün kalbimle teşekkür ederim. Çalışmanın eğitim dünyası başta olmak üzere diğer birçok alanlara yardımcı olmasını dilerim.

Gamze ZENGİN

Yayın Tarihi2024-06-07
Baskı Sayısı1. Baskı
DilTürkçe
Sayfa Sayısı157
Cilt TipiAmerikan Cilt
Kâğıt Cinsi70 gr Enzo
Boyut13,5 x 21 cm
TürAraştırma

Kitap İncele