Bir münadi avazı çıktığı kadar bağırıyordu. Sokaklar haberin doğruluğuna inanamayanların ağlayışları ile inlerken evinin etrafındaki kalabalığın omzu düştü, bedenler yere yığıldı. Kalplerine ağır gelen bu acıya dayanamayarak oracıkta ölenler oldu. Yeryüzünün yıldızları olan sahabeler ışıklarını kaybettiler. Çaresizce birbirlerine baktılar. Haber doğruydu. O da bir insandı. Kendisinden önceki tüm peygamberler gibi o da insan olmanın bir sonucu olarak ömrünü tamamlayacak ve ebedi diyara göçecekti elbette ama her ölüm erkendi. Tebliği sayesinde, cahiliye döneminin cehaletinden İslam’ın aydınlığına kavuşan sahabeler şimdide onsuz bir yaşamla sınanıyorlardı. Oysa bu en ağır imtihandı. O’nu görenler için en büyük imtihan O’nun olmadığı bir hayatı yaşamaktı… O’nu görüp de kaybedenlere her gün beş defa ezanda “Eşhedû enne Muhammeden Resulullah” sözünü işitmek ağır geldi. Bilal ezan okuyamaz oldu. Kalpler dayanamaz oldu. O’ndan sonra kaybedilen biri için ağlamak, üzülmek ayıplanır oldu. O’ndan daha uzun yaşamaya “haddi aşmak” dendi. Müslümanların en ağır imtihanı pek bir çetin geçiyordu…
Peygamber efendimizin (sav) vefatı sahabe üzerinde ciddi tesirlere sebep oldu. İçtimai hayat etkilendi, üzüntüden kalp krizi geçirerek ölenler, O’nun diyarından çöle düşerek yitip gidenler oldu. Bu üzüntüleri ifade etmek adına yazılan, O’nun ölümünün meydana getirdiği duyguları ifade eden şiirlere mersiye denir. Bu mersiyelerin tamamı günümüze ulaşmamış olmakla birlikte, günümüze ulaşanlar, Abdullah Muaz Güven tarafından “Sahabe-i Kiram’ın Peygamber Efendimiz’e Mersiyeleri” ismiyle kitaplaştırıldı. Güven, aynı isimli yüksek lisans tezini böylece edebi hayatımıza sunmuş oldu.
Eserde, dört büyük halife, Peygamberimizin ailesi ve akrabaları ve diğer sahabeler tarafından Peygamberimiz için yazılan mersiyeler yer alıyor. Mersiyeler Arap kültürünün önemli bir unsuru olup, içerisinde, vefat eden kişinin yüce vasıflarını, o kişiye duyulan sevgiyi ve saygıyı ve o kişiyi kaybetmenin meydana getirdiği üzüntüyü ve duygusal boşluğu içerir. Peygamber Efendimiz için yazılan mersiyeler, bunlara ek olarak, O’nun vefatından sonra gelen irtidat, fitne, siyasi boşluk, vahyin kesilmesinin Müslümanların hayatı üzerine etkisi gibi konulara da değinir. Bu bakımdan Peygamberimiz için yazılan mersiyelerin siyasi ve tarihi bir değeri olduğu da söylenebilir.
Peygamber efendimizin kaybı ile meydana gelen duygusal çöküntüyü, siyasi boşluğu ve gayrimüslimlerin meydana getirdiği fitneleri ifade etmesi sebepleri ile bu eserin oldukça faydalı olduğu söylenebilir. Edebiyatımıza Büyüyenay Yayınları tarafından kazandırılan bu eser, bizlere, Peygamber Efendimiz’in (sav) vefatının sahabeler üzerinde ne büyük üzüntü meydana getirdiğini apaçık gösteriyor. Peki, ya biz, O’nu kaybetmenin acısı ile en son ne zaman iki damla gözyaşı döktük? İşte bu eser ayrıca, bir özeleştiri ile bize bu soruyu sorduruyor…